Цаг хугацаа ба залуу нас: Миний мэдэх Австрали орон
See more: https://gegeen.wordpress.com/2007/08/15/mongolians-about-australia/
Австрали залуу хүн дэлхий дээрхи бусад залуучуудын нэгэн адил Ipod сонсож, notebook барьж, гар утсаараа клип үзэн, email-аа шалгаж, хүссэн машинаа унан, хайрттайгаа тансаг ресторанд хоол идэж, дуртай үедээ найзуудтайгаа зугаацан, хаус авахад хүрэлцээтэй мөнгө хураах ажил хийхийг хүсдэг. Энэ хүслээрээ ч ихэвчлэн амьдарч чаддаг юм шиг байна лээ. Хүсэл мөрөөдөлдөө зөвхөн өөрөө л хүрэхийг хичээдэг, ийм ч учраас гэрээсээ сургууль төгсөөд л ихэвчлэн явна.
Австрали залуусыг ахмад насныхан нь их шүүмжлэх дуртай юм шиг. Бидний үед ийм юм ийм байгаагүй, тийм юм тийм байгаагүй, ёс сутрахуунгүй байна, энээ тэрээ гээд л…. Энэ бол ер нь хүний нийгмийн хөгжлийн энгийн процесс явагдаж байгаагын нэг шинж юм болов уу даа.
Амьдрал одоо л эхэлж байна
Хүүхэд байхдаа бушуухан шиг “том хүн” болье гэсэн мөрөөдөлдөө ингээд хүрч байгаа юм. Гэхдээ Австралид согтууруулах ундааг 21 нас хүрсэн хүнд л худалдаалдаг. Австрали залуус ч 21 дэх насны төрсөн өдрөө нижгэр тэмдэглэдэг.
Австрали залуучууд дунд сургууль төгссөнийхээ дараа ихэвчлэн 1-2 жил дотооддоо эсхүл гадаадад “биеийн хүчний ажил” хийдэг. Энэ хугацаанд тэд цаашдын алхамаа ерөнхийдөө тодорхойлж эхэлнэ. Зарим нь их сургууль, коллеж руу, зарим нь ажил хийх замыг сонгодог. Ер нь ихэнхи залуучууд нь боловсрол эзэшихээр яардаггүй.
Боловсролоо үргэлжлүүлэхгүй байх нэлээд шалтгаан бий:
Боловсрол нь нэлээд өндөр үнэтэй, элсэлтийн шалгалт амаргүй, ажил хийвэл тэр нь амьдралд нь хангалттай хүрдэг. Хамгийн наад зах нь Австрали ямар ч залуу хийж чадах ачигч, зөөгч, цэвэрлэгч, туслах тогооч гэх мэт ажлууд гэхэд л сардаа $3000 цалин өгдөг. Иймэрхүү ажлыг дандаа залуучууд л хийнэ. Тийм ч болохоор тэд хөнгөн ажил бага хугацаагаар хийж ямар нэгэн юмандаа илүү санаа зовохгүйгээр залуу насаа зугаа, цэнгэлд зарцуулахыг зорьдог. Гэхдээ цалингаасаа тэд хуримтлуулсаар байгаад 10-15 жилийн дараа гэхэд хаус-ынхаа зээлийг төлж дууссан байдаг. Энд ер нь сайн ажилтай бол бүх юмаа зээлээр авдаг.
Ажил, зээл – цаг бол алт
Австралийн эдийн засаг тэр чигтээ “зээл” дээр тогтдог гэж хэлж болно. Notebook $20 гэсэн байвал гайхах хэрэггүй. Чи хорин доллароо төлөөд л тэр компьютерийг ав, гэхдээ 2 жилийн хугацаанд сард $50 төлчөөд байгаарай. Сард хамгийн багадаа $3000 доллар авч байгаа хүнд энэ бол нэг их дарамт биш.
Энд ажиллаж байгаа Монголчуудын хувьд цагт доод тал нь $15 авдаг. Монголд цагт ₮500 авдаг байсан хүмүүс ийм цалингаар хар ажил хийж байсан ч гэсэн өөрийнх нь хөдөлмөрийг үнэлээд эхлэхээр цагандаа харамч болж эхэлдэг. Нэг өдөр ажиллахгүй байхад л хамгийн багадаа $100 доллар алдаж байгаа болохоор тэр. Тэгэхээр энд байгаа хүмүүсийн хувьд “цаг хугацаа” үнэхээр үнэтэй байдаг.
Эндхийн иргэн болсон, эсхүл байнгын оршин суугч болсон тогтмол ажил хийдэг Монголчууд Банкнаас “орон сууцны зээл” авах эрхтэй, энэ эрхээ ч эдэлдэг. Ийм зээлийн дундаж хэмжээ 500 сая төгрөг, маш бага зээлийн хүүтэй. Монголд банкны дүрмийн сан 8 тэрбум төгрөг гэж бодохоор үндсэндээ ийм 20 залуу нийлээд л Банк байгуулчихаж болмоор харагдаж байгаа биз.
Боловсрол ба залуучууд
Австрали залуучуудын нэлээд хэсэг нь дээд боловсрол эзэмшиж, нарийн мэргэшилтэй болж, өндөр албан тушаалд хүрэн их цалин авч баяжихыг хүсдэг. Эдгээр залуучууд ихэвчлэн 2 дээд боловсрол эзэмшихийг зорьдог. Өөр өөр мэргэшлээр дээд боловсрол, эсхүл нэг мэргэшлээрээ бакалавр, магистрын зэргийг эзэмшдэг. Жишээ нь: мэдээллийн технологи, эрх зүйн дээд боловсрол эсхүл эдийн засгаараа бакалавр, мастерын зэрэгтэй байна гэсэн үг юм.
Бакалаврын боловсролыг эзэмшихийн тулд 100 гаруй мянган доллар, магистрын зэргийг эзэмшихийн тулд 30-аад мянган доллар төлдөг болохоор ийм боловсролтой хүн бас нэлээд өндөр цалин авна. Ер нь залуу хүмүүс мөнгө цуглуулж, шаргуу ажиллаж байгаа гол зорилго нь хаустай болж, “ирээдүйгээ найдвартай болгох”, сайхан гэр бүлтэй болох юм.
Гэр бүл, хайр сэтгэл – Залуу нас
Австрали залуучуудын дийлэнхи олонхи нь ганц бие буюу гэрлээгүй хүмүүс. Ямар сайндаа л энд Монголчууд олноороо ажилладаг нэг газар Монгол эмэгтэйчүүд 30 хүрээгүй хэрнээсээ дандаа л гэрлэсэн, хүүхэд гаргасан байх юмаа гэж ажил олгогч нь хэлсэн байна лээ.
Австрали залуучууд гэр бүл болоход санхүүгийн хувьд шаардлагатай бүх зүйлээ бэлэн болгосны дараа “хурим”-ын тухай боддог. Тийм ч учраас энд найз охин, найз залуу гэдэг ойлголт нь нэлээд түгээмэл.
Залуучууд нь гадаад үзэмж, эрүүл мэнд, биеэ авч явах байдал зэрэг материаллаг зүйлд нэлээд анхаарал хандуулдаг. Хэдийгээр хүмүүсийг гадаад үзэмжээр нь шууд дүгнэхийн аргагүй ч ёс суртахууны хувьд яг хувь хүн дээр энэ бол нэлээд том хэмжүүр болж ирдэг.
Залуучууд ч спортоор их хичээллэж, эрүүл мэнддээ нэлээд анхаарч загвар, модыг ихээхэн дагаж амьдардаг. Тийм болохоор зар сурталчилгаа залуучууд руу гол анхаарлаа хандуулдаг.
Зар сурталчилгаа, хэвлэл мэдээлэл ба Залуус
Дэлхий даяарчлагдаж буйн нэг томоохон хүчин зүйл болсон зар сурталчилгааны гол цөм үндсэндээ “Залуус” руу чиглэсэн байдаг. Учир нь энэ хүмүүс л шинэ зүйлийг сонирхож, түүнийг худалдан авч “гол хэрэглэгч” болж байгаа.
Мадонна, Майкл Жордан, Еминем, Брэд Питт, Николь Кидман зэрэг одуудыг дуйрайн залуус хувцаслаж, нууцлагхан тэд нар шиг болохыг хүсч байдаг. Энэ бол ганц Австраличуудын хандлага биш болов уу. Олон Монгол залуус Камертон, Киви шиг хувцаслахсан, тэд шиг Од болох юмсан гэж боддог байх.
Монгол дахь залуусын амьдрал
Арван жилээ төгссөний дараа ямар ч хамаагүй дээд сургуульд орж дээд боловсрол эзэмшихийг залуучууд хүсдэг, дээд боловсролтой ч болдог. Харамсалтай нь эндээс сурсан мэдлэг, чадвар бага байдаг.
Монголд $100 долларын цалин авч байхаас гээд Солонгос, Америк, Израйль, Чех, Герман хаашаа ч хамаагүй яваад, ямар ч хамаагүй ажил хийгээд 3-5 жил ажилласны эцэст байр, машины мөнгө хийхийг мөрөөддөг.
Ингээд ирснийх нь дараа найз охин, найз залуу, эсхүл эхнэр, нөхөр нь хамаг мөнгийг нь үрсэн, эсхүл салсан байх нь цөөнгүй. Хадгаламж, зээлийн хоршооны дуулианаар Солонгост ажилласан олон залуусын мөнгө Солонгосын казинод очсон гээ биз дээ.
Ажил хийдэг залуус нь өдөржингөө yahoo-messengert available статустайгаар ажлаа хийнэ. Орой бүр Монголын баар, цэнгээний газар дүүрэн. Австралид бол зөвхөн тав дахь өдөр л ийм зүйл тохиолддог.
Гэхдээ бас….
Өндөр хөгжилтэй оронд бакалавр, магистр, докторын зэрэг хамгаалж, тэндээ нэлээд олон жил мэргэжлээрээ ажилласан олон залуус Монголдоо ирээд ажиллаж эхэлсэн байна. Тэд өнөөдөр Монголд хувьцаа, франчайзинг, лизинг, оутсорсинг, бизнесийн нууц мэдээлэл, бизнес ёс суртахуун гэдгийг дэлгэх гэж үзэж байна.
Зөвхөн эдгээр залуус л Rio Tinto, BHP зэрэг компанитай боломжийн гэрээ, хэлэлцээр хийж чадна. Эдгээр томоохон компанийн зөвлөхүүд цагт доод тал нь $200 авч байгаа шүү дээ. Тэгэхэд Монголын талаас оролцож буй яамны мэргэжилтэн сард ийм цалин авч чадахгүй байна.
Монголын залуус бас эх орон руугаа мөнгө, хөрөнгө оруулалт авчирч байна. Солонгосын 20.000, Америкийн 20.000, Европын 10.000, Японы 10.000 Монголчууд сардаа хэдэн арван сая доллар Монгол руу явуулж байна.
Австралид байгаа 500 гаруй Монгол ч сард Монгол руу хагас сая долларын хөрөнгө оруулалт хийж байна.
Хувийн туршлага
Миний хувьд Залуу насандаа 2-3 жил үнэхээр сайн зүтгэх юм бол дараагийн амьдралын 20-30 жилийг “найдвартай” болгоно гэж боддог.
Хэдийгээр би Монголдоо нэлээд нэр хүндтэй ажил хийж байсан ч цалин маань миний амьдралын хаана ч хурдэггүй байлаа. Тэгээд би байдлыг яаж өөрчилж болох талаар олон олон удаа бодсоны эцэст “сайн боловсрол-сайн ирээдүй” гэсэн зарчмыг баримталж эхэлсэн. Хэдийгээр тухайн үед өөрөө Москвад улаан дипломтой төгссөн байсан ч энэ нь Монголд ажиллахад надад найдвартай ирээдүйг амлаагүй юм. Тиймээс Оросод мастерт үнэгүй сурах эрхээс татгалзсан. Ингээд би өндөр хөгжилтэй оронд суралцахаар “англи хэл” үзэж эхэллээ.
Ажлын хажуугаар англи хэл бие дааж сурна гэдэг амаргүй байсан. Заримдаа бүр ажлаа хаяад нэг жил зөвхөн гадаад хэл сурдаг юм уу, мөнгө олоод Сингапур, Малайзад 1 жил сурдаг юм уу гэж бодож байлаа. Харин аз болж ажлаасаа 1 жилийн туршид хэл сурах боломж олгож, тэгснийхээ дараа IELTS шалгалт өгөөд Австрали нутагт Засгийн газрынх нь зардлаар сурч эхэлсэн.
Энэ тэтгэлэг 1,5 жилийн хугацаанд надад үндсэндээ $100,000 өгч байгаа юм. Би Монголдоо ажиллаад ийм хэмжээний мөнгө хураагаад, сургалтын төлбөрөө хувиараа төлнө гэж байхгүй л болов уу. Үүний төлөө л би 2-3 жил жаахан гүрийсэн.
Нэгэнт одоо би Австралид “мастер” хамгаалсан байхад Монголдоо амьдралдаа хүрэлцээтэй цалинтай ажил хийгээд байж болох байх. Ийм л учраас Залуу насны цаг хугацаа гэдэг үнэндээ юутай ч зүйрлэшгүй үнэтэй зүйл.
Хүүхэд байхдаа хурдан том болох юмсан гэж цаг хугацааг хүлээдэг байсан бол одоо чи цаг хугацааны “алтан боломж”-ыг ашигла.
Залуу насны цаг хугацаа бол амьдралаа “өөрчлөх” боломж.
Өндөр овогт Сэрээновын Мандахбат
Австрали улс, Мельбурн хот
2007 оны 9 дүгээр сар 7
http://mandakhbat.wordpress.com
Дараагийн сэдэв:
Дунд үеийнхэн буюу Удирдагчид: Миний мэдэх Австрали орон
Vic, Melbourne: S. Mandakhbat on Olloo.mn (Aug, 2007) (if the link is broken)
2. Хүүхэд ба Ирээдүй. Мандахбат
4. Дунд үеийнхэн буюу удирдагчид
Magi’s blog: One-year-in-australia
Infrastructure-in-australia
State-agreements-in-au
University-of-melbourne
Гэгээн Монгол 
mandakhaa. husvel chi ch bas zeeljij bolno shuu. zovhon endehiin PRuud, citizen-uud l home loan avdag gedeg ni hudal. nadad ter uyed boldogiig ni helchih hungui tom shatsan shuu. bi uul ni PR-tai mglchuudaas asuusan bolovch boldoggui gsn hariu sonsood orhison baisan yum. anh irehed 50 myangatai baisan studio (mgl-n 1 oroo bair) avchihsan baisan bol odiid 175 myangaar zaraad suuj baihgui yu. bi yag real-estate booming duusaad ashiggui bolson hoino l bi ch bas zeeljij boloh baij gedgee medsen. odoo ch haramsdag. gehdee oyutan baihdaa, PT-n har ajil hiideg baihdaa mgl-d bair avah hemjeenii zeel bol avch bolj baisan. 40 myangan ailiin oron suuts tur myanguujingiin baidald bn. er ni hansh buuhgui nee. chi neg yum erthen avaad tavichihval zugeergui yu.
Er ni bol ul hodloh horongoor 3 uyeeree ideh hooloo olohod deed bolovsrol hereg boloogui jisheenuud zondoo baigaad bainaa. bodoh l zuil. Mongold bol endehees ch ih bolomj bn. sanalaa soliltsyo gevel naashaa. gegeen_au@yahoo.com
——————————————–
Deed bolovsroliig zovhon tolgoi ni sain ajilladag, super guitsetgegchiin durdee dur sonirholtoi humuust l zovloh heregtei. Surch surchihaad harsan chini hogshin chini l lav super skilled bool l bolson baina. Ahiad l ood uruugui l ajillaad, tushaal devshsen ch business owneriinhoo l buh yumand gar hol ni bolj baina. Odoogoor oilgohgui yum yarij baigaa baih l daa. Gehdee zarim neg humuus zaaval bachelor, doctort surahguigeer, nariin mergeshihguigeer, bidnuus shig mergeshsen humuusiig zov zohion baiguulaad ch yum uu, zov ashigladag huniig ni olood oortoo sain zutguuldeg shig bainaa. ted nariig tusgai torson humuus geed namaig itguuleh geed baigaa mglchuud yag dergedees ni tedniig hardag ch boloosoi. zarim ni 25 ch hureegui huuhduud l baih yum daa.
——————————————–
Bas neg yum baina. Huviaraa gadaadad suraad, oorsdoo tolboroo hiigeed, deer ni mgl ruu mongo yavuuldag huuhduud neleen tanina. Tegeheer zarim humuusiin huvid tetgelegees busad argaar oloh bolomj baih shig baina shuu. tetgeleguud zarim ni ajillah bolomj ogdoggui. surch duuschihaad ahiad yadaj hagas jil ch bolov gadaadad ajillaj uzchiheed harival zaaval tetgelegend barigdaj hucheer nutag butsaagdana gehgui, bairnii mongo baitugai, bas davhar mergejleeree practik dadlaga oloh bolomj baidag shig bn shuu.
overall, ikh taalagdlaa. bicheed baival zondoo yum garch irchih geed bn. odoo boliloo. minii ch bas tsagtaa boddog l baisan zuiluud bn. yum yum uzeheer bas zarimdaa uzel bodol oorchlogdchih yumaa. oguulber bolgon deer l comment hiichihmeer sanagdaad baih yum. but good luck anyway, appreciated your effort very much
Unshlaa. zaluuchuudad uram zorig olj, ireeduigee tolovlohod heregtei niitlel boljee. good luck
Zaluust heregtei sain niitlel boljee.
zugeer sain niitlel boljee
Ih l bodit baidaliig bichsen aytaihan niitlel boljee. Mongold bgaa zaluuchuudad bol bur ch unshij uzmeer ym bna. Bi ooroo bas surch bgaa bolohoor bolovsrol bol hamgiin chuhal l gej bodoj bgaa shuu. Hun bur oor oor uzel bodoltoi gehdee zorison zorilgotoi bhad Mandakhbat shig zaluuchuud shijignuulj Mongol orond ih ym hiih bhaa gej itgej bna. Wishing you all the best for your future life and career.
Being as the valuable citizens of Mongolia, You guys all have to be the individuals, who could contribute to your country by what you learnt, what you knew and what you could do. Seems like Magi has started doing what he should do, so how about the rest? Share your knowledge with others as you may have something that the others should know. Well done Magi, your post was hit more times than I expected! cheers
—————————-
Bidnii diilenh ni Rio-Tinto shig tom company-d ajillaad uzchih yumsan gesen bodoltoi yavdag bol hed ni Rio-Tinto shig company baiguulchaad Oorsdiin gazar nutgiin asuudliig oorsdoo shiideed Gadaadiin ornuudad Rio-Tinto shig tom yariad yavdag bolchih yumsan gej boddog ve.
Deed bolovsroliin bidend olgoj chaddaggui amidraliin surguuli bas baidag gene shuu tsaana chini. Utgagui yum shig sanagdaj baigaa ch bidnii ard tumneeree suraltsaj amjaagui baigaa zuilsiig heregjuulchiheed bid naraar oroldood baigaa garuud baigaad baina daa. Yah ve. Ted bidnees yugaaraa iluu yum be. adilhan l ehees torj, eh delhii deer maani amidardag engiin humuus biz dee. Bid yugaaraa dutdag yum be. Jaahan holiig harah geed hicheetsgeeh yumsan daa. Aliin bolgon dooroos deeshee harj amidrah yum be. Deerees dooshoo hardag bolchihvol zugeer bainaa.
—————————–
Yadaj l tsagiin $15-n tsaling hed ni har ajlaar $45 bolgochihood yavj baigaag tool l doo. henguud chadaad baigaag bas bod. bidnees uhaantaidaa, chadamjtaidaa yu, UGUI, zugeer l ted tiim bolomj baidgiig medej, tosoolj, olj harj, haij chadsanaaraa l iluu. Tegvel bugded tiim bolomj baigaa. ASHIGLA, ERELHIIL, HIIJ BUTEE, ooriigoo BAINGA TSENEGLE zaluusaa.
bid ur huuheddee, eh orondoo husseneeree zartsuulah tsag zavtai, seheetei, bolomj bololtsootoi bolohiin tuld zogsoltgui erj haij, olj, hongovchilj, zohitsuulj, ih yum surtsgaah heregtei baina.
—————————–
Bill Gates-g Harvardaa togsood mergejleeree ali neg ter uyeiin companii ereg shurag bolohiig huleesen bol heduulee odiid iim yum enuun deer bicheed suuh bolomjtoi baisan esehee bod! Think outside of the box, mates! At least some of you. Busdad naidalgui oorsdoosoo ehleed chadah chadah yumnaasaa ehelbel yasan yum be gej urialj bna. Bidend potential baigaag bid medej baigaa. Odoo hergiig ni gargaj surtsgaaya
Mandahiin bichleg, busad humuusiin setgegdel nadad ih taalagdlaa. Bi odoo master-r UK-d surch baina, jil suraad l togsloo. Harin togsood yah ve gedeg ih ergelzeetei bna, zaluusaa nadad zovlooch, mgl-d ochvol ajil oldoh ni gartsaagu igehdee corrupted niigem, tsalin baga shuu dee.. hezee ni ter mongoor oron bair mashintai boloh ve, tiimees end dadlaga hiij endee uldehuu nad shig olon zaluus baigaa ni saihan bna, bi yriltsah hun bhgui bolohoor shiidver gargahd hetsuu bna oyunaa@hotmail.co.uk
Mash chuhal niitlel boljee. Gegeen-ii helsen neg zuil sanaand orloo minii /bolovsorloo surtei ezemsheegui anhaaraagui bj iluu mongo olood bdag/ 10 jiliin 2 nz odoo bol mongonii toloo l ybna mongo bol amidarliin batalgaa mongotoi hun yug ch hiij chadna gej yrij bnle. Tuhain ued ni bi yum buhen 2 taltai daa l gej bodoj blaa. Minii hubid bolovsrol l gej boddog hun l dee. Uneheer ted nar bas hicheej baij ter mongonii toloo ybah ondorlogt hursen bhdaa gej bodoj bailaa. Gegeen ch bas Mandaxbat ch bas er ni humuus mash ix zutgej hicheej baij l ooriin hussen zorisondoo hurdeg yum bn l gedgiig mederch bn da. Mgl-iin zaluu hun bur uuriinh ni zorison zorilgo ooriinh ni bodson ter zuiliinhee tuluu tuushtai baij chadval tusuulj bgaa amidral amjilt, zorilgo zoriltondoo hureh bh gej bodoj bn. Buh hund amjilt husie.
Uneheer yum boduushtai niitlel bainaa. yalanguya Gegeenii bichsen mongotei bolohiin tuld zaaval surguulid surah albagui, tolgoi sain ajillaj baihad bolno gej uneheer unen ug shig baina. Bi yag odoo Rich dad and Poor dad -g english deer ni unshij baigaa. Yag enenii tuhai bichsen baina lee. Yaaj mongonii toloo ajillah bish, mongiiig ooriinhoo toloo ajilluuldag boloh ve gedgiin tuhai bichsen baina lee. Ta hediin ihenhi ni unshichihsan baih l daa. Bi l odo unshij baina. Neg unshihad yum bodogduulahaar saihan nom baina lee.
Oyunaa-d gej helehed,
Zarimdaa humuusiin yu gej helehiig sonsoh zuitei ch ternees heregteig ni avaad heregguig ni hayad ooriinhooroo shiidsen ni deer bolov uu. Yadaj l ooriinhooroo shiidver gargaval daraa ni buruudahad ooriigoo l buruutgana. Neg good lesson bolno.
Nadad bas yaahaa medehgui shiidver gargahad hetsuu uye baidag l daa. Bas nadaas yaahuu gej zovlogo avahaar irsen naiz nartaa bi yamar option -uud baina ter buriigee jagsaaj bicheed ter option buriinhee sain tal muu taliiig jagsaaj bicheed tegeed ali ni hamgiin olon sain taltai, ali ni hamgiin trade-off hiih bolomjtoi baina terniig ni harj shiiddeee gej heldeg.
Zaluusaa ex nutgiig chini xytad solongosuud zah zeeliig ni ezleed bn. Bi neg solongos company-d ajildag. Bi sain zoxion baiguulj sain udirddag mongol xvnii tuluu ajilmaar bn. Mongoldoo business-ee yvuulj mongol company baiguultsagaagaach. Xvnd surtal zondoo l ym baigaa gexdee arga ni oldox bailgui dee. Ex oron chini aziin xeden baruudad shuluulj duusax nee.
tand tiim bolomj baigaa sh dee. yumiig haanaas ni ehleh ve gedeg chini hun buriin l tolgoinii ovchin bolood bga bh. MCS shig bas zov buruu talaaraa ali alingaar ni zutguuleed baival ch bas bolohgui ch yum baihgui l bh l daa. shudargaar yum hiij baigaa humuus ni davan tuulah geed l zutgetsgeej l baigaa daa. chadahgui gej bodoj baigaa zuilsee busdaas neheed suuj baihaar ooroo ch bas mundag udirdagch bolj, iim bodoltoi yavdag hoich uye-nhenee udirdlagandaa avch ajillah bolomjtoi bh gej bodoj bn. end baigaa internet-d ordog heden jaahan huuhduudees ireeduin sain udirdagch torj yunii magad gej bodson yum u. erooloor bolog. hehe
Mandah-iin niitlel zarim talaas unguts boljee. Het divaajin talaas ni harsan sanagdlaa. Yum uzej nud tailah heregtei. Hunii uuriin bolovsrol gedeg buhnees iluu. Uuniig yamar ch surguuliar olj chadahgui.
Argagui baihaa. AUSAID-nhenii hangamj ondor, uneheer tednii huvid Australia dahi amidral ni divaajin shig l sanagdah baih.
Gehdee hangamj ni jil ireh bur buuraad, orond ni olon hund AUSAID-n scholarship hurteedeg bolson baihaa.
er ni AUSAID-r irsen mongolchuud mgl-doo gaigui alba hashij baisan, seheetnuud golduu humuus baidag ba Australia dahi geltgui Mgl dahi buh davhragiin mongolchuudtaigaa hurch hariltsah bolomj nohtsol ni muu, hen haana yamarhuu baigaa talaar ter bur meddeggui, holboo hariltsaatai baih gej husdeggui yum shig sanagddag l daa. Ene ni tednii huvid zov l gej boddog doo.
Harin ch ene post-oo AU MGL amidraliin ereen baraaniig uzej tuulah shaardlaga garch baigaagui, ih goyo oodrog zaluu hunii nudeer harj bichsen shig sanagdsan shuu. Iim torliin humuus bas niigemd baih heregtei l dee. Gehdee ene ni buh hun iim baih bolomjtoi, yostoi gesen ug bish. oor baisnaaraa bas zaaval sain, esvel muu baih albagui. zugeer l oor l baina, oor baih ch yostoi, oor baih tusmaa sonirholtoi.
Minii tanil mgl businessmanii naizalj nohorlodog humuusiig ni harval hund gariin humuus ch baij l baidag, henii yug ni niigemd iluu ogoojteigeer heregleh bolomjtoi baina gedgiig ni meddeg nohor gehuu dee. Neg yosondoo college smart bish street smart hun baigaa yum
Magi zaluu hun uchraas alivaa shine medeeleld sorgog handah bolov uu. 40 dohchihson hoino ni bol harin yu ch heleed nemergui tovarish suuj baih bailgui hehe.
Deed bolovsrolgui bolovch amidralaa bidnees iluu avaad yavchihdag humuusiin tuhai endees unshaarai
Боловсролгvй Баячууд :
Мэргэн хүнд заавар өг. Тэгвээс, тэр хүн улам мэргэн ухаантай болно. Шударга зөв хүнийг ч бас сурга. Тэгвээс, тэр хүн мэдлэгээ төгс арвижуулж улам шударга болно. Сургаальт Үгс 9:9
sain bn uu
bi australid alban esoor deed surguulid surax gesen yumaa.nadad ene talaar ymarch medeelel baidaggui ee ene talaar medeelel uguj tuslaach
Education, Visa hesguudeer orj harsan u
Bi yg l Magiigiin zamaar ybah n ee.Gehdee Bi zugeer l ailiin sain ehner huuhdiin sain eej baihiig hussen bolovch Setgel ene ter n tsold ganzaarang n orhij ybhad l amidrald zarimdaa hamtiin bish hubiin bey daasan baidal heregteig oilgolloo sh de.Udahq IELTS ogno.Australid uulzay …
tegye. IELTS-n shalgaltand chini tomoos tom amjilt husyee. tsoglog baigaarai. chamaig shalgaltaa sain ogood, OZ-d udahgui uulzana gedegtee itgeltei bnaa.
Setgel chini harin yalaa yalaa genee, haaya shilreed baigaamuu daa, sain joloodood, udirdlagiig gartaa avaad baigaarai. mongol busguichuudiig daichin, multi-tasking, mash ih uhaalag, tevcheertei, tolgoi tarhinii ajillagaa saitai, haana ch ooriigoo avaad yavchih ih tenheetei gej uneldeg shoo! ailiin sain ehner, alag uriinhee hairtai eej, ajliin talbar deerh super ajiltan baij chaddag humuuseer baharhdiin shoo.
bi odoo 16tei ene hawar dund surguulia tugsun . tugsuud yah we?gdg neg tom problem bn.
minii huwid mongold ymrch hamaagui ner hundtei ih surguuliudad suraad tugsluu gj bodohod mongol ulsaa hugjuulehed shinchilhed medleg ni hnach hurehgui yumshig sanagddag bas ajiliin bair tsuutei zah zeel baga gazar biznes hiine gehleer ireeduigui sanagddag…
tm ch uchraas bi bagaasai USA yawahiig ih muruuddug bsan. gehdee neg tom asuudal bga bi tetgelgeer yaaj yawahuu l gdg bna.bi tm ch bolomjgui ailiinh bishilde gehdee bas eej aaw 2ige shulah bodol bhgui.zasgiin gazariin tetgelgeer yawan ghler dandaa ariin haalgaar yawdag ymr ch shuudraga yum gj bhgui bolson yumshig, bolowsroliin yaamtai geree higed tugsuud ene gazraa l ajilah yostoi gehler bas utaggui … nadad zuwulguu uguuch?!
hrn ene niitlel ih taalagdlaa,sain bolj.
hun uuru l hicheej amjiltand hurehiig setgeleese huseh yum bol zaawal niigemd bair suuritai nuluutei hun boldog gj boddog, bolowsortoi ch by bolowsorguich by gol n guilgee uhaan saitai bh heregtei….
odoo uieiin zaluust eh ornoo geh setgel jhn dutaad bgamshig sanagddag. dor doroo amia hicheegel bor amia bodool.gadaadad surj bolowsorj ajil hj bga humuusiin ihenh n butsaj irdeggui,medeej amidrah nuhtsul n iluu deer l bj taaranldaa. gehdee bas hnas irsene martaj bolohguishdee, mongol ulsaa hugjuulj gants ch gsen hunii amidraliig deeshluulehd n tuslah heregtei….
mongol hun asar ih bodoj setgeh chadwartai, uhaantai, teswer tewcheertei, hersuud zantai humuus gj bi boddog.gol n ter chadwaruudaa ashiglaj chaddagguid l haramsaltai…
zaluusa gadaadas ih medleg turshlaga hurimtluulj bgad zaawal mongoldoo heregjuulerei! hamgiin turuund yadhandaa buh ger horololludig baishin barilga bolgiildaa, tgj amidarj bga humuusig haraad setgelchin uwduhgui bna gju,amidral bishishuude…..
amjilt bugdenden!
tom tsar hureeteigeer setgej, amjiltand hureh bolomj buriig ashiglarai….
🙂
my e-mail munhbayart@yahoo.com if you know anything about Scholarships write me pls..
edgeeriig uzsen u.
http://groups.yahoo.com/group/gegeen/
https://gegeen.wordpress.com/category/scholarship/
Hi,Ene odriin mend!! Bi surguulia tugsuud 2 jil bolj bna meregjileeeree neg company d ajilldag.Bi Australi d surah esvel ajillahiig mash ih husdeg yum gehdee odoog hurtel yaj gedgee medhgui l yavaad bna.Vnendee Toefl ogii gj zondoo boddog ch ajil maani yamar ch choloo ogdgui,ajilaasaa garad beldii gheer bolmj ugui.Tiimees tetgelegt hutulburt hamragdah gheer bolhgui medeej ene nadaas shaltgaalan l daa.Gehdee arai ooroor ger bvleeree Australid ochih tiishe yavah bolmj bga yu? nadad helj ugj tuslaach .Bayarlalaa.my ID jew_kh@yahoo.com
ta chadval ielts shalgaltiig ogood uzeerei. ene shalgaltiin ondor onootoi humuust songolt ih. http://www.gegeen.com -n visa, http://www.immi.gov.au -s ta oort tohiroh visa-nii angilaliig harj bolno.
helgui ulsad helnii course-r, hural, juuchlal, busad arga hemjeegeer ireh bolomj l baina
hi,ene teteglegt hamragdahad tged zaaval toriin alband ajillaj bh yostoi yu?toriin albanii humuust chance arai ih bdag gej sonsood burtguulye ch gej oroldoogui yum l daa.chi ooroo toriin alband bj bgaad yavsan yum shig bna tee?naana chin oor huviin kompanid bj bgaad yavsan humuus hir ih bdag ve?
http://www.masp.mn
http://www.mozzies.mn
http://www.cabsaf.mn/scholarships.html
edgeereer orooroi za. huviin sectoriinhond suuliin 2 jil Australian Development Scholarship-g ogdog bolson.
MONGOLIA-AUSTRALIAN SCHOLARSHIPS PROGRAM (MASP) 2012 – http://gegeen.com/?p=10703
Australia-n ZG-n tetgeleg 2012 zarlagdlaa
mandakhbataa chi gereeree yaj anli hel surch bsan um be yaj surwal iluu dohomtie zereg talaar bicheech bi bas ajliin shaardlagaar angli hel surah shaarlagatai tegeed ch minii ireeduid heregtei ene talaaraa todorhoi bichwel zugeer bna
angli heliig sain hicheegeed nuhwal neg jiliin dotor ieltsiig ogoh hemjeend hureh bluu please help me guys hariu bicheerei zaluusaa
sonzogo@yahoo.com ene minii id shuu hariu bicheerei
http://mandakhbat.wordpress.com/2008/02/03/how-to-learn-a-foreign-language/
za yu gej bulterdiin bilee uu unuudur chini valentine ahiin day biluu hehe good luck shuu gegeen.ee
$ ni AU dollar uu, US dollariig helj bn uu, $3000-g sard avdag deer
AU$ sh dee. uul ni 2008 onii 7 sard 1aud=0.98usd hursen yum. odoo 0.64 baishd, hehe.
Hi, Bi Australi, England-d suraltsah huseltei bna. Gewch minii angli helnii medleg tiim ch tetgelegt hamragdahaar “sain” bish… Bi yaj, herhen IELTS -d beldeh we? Nadad tuslaach.!!! Zaluusaa. soyote28@yahoo.com
gol ni practice & practice with the good resources l baidag sh dee.
https://gegeen.wordpress.com/2008/01/06/ielts-experience/
http://mandakhbat.wordpress.com/2008/02/03/how-to-learn-a-foreign-language/
hi. ene udriin gal haluun mend hurgie. gaaliin chigleleer surah huseltei bga yum. ene chigleleer yamar yamar surguuliud bdag bol? ene talaar ene mail hayagaar jerry_ji@live.com unet zuwluguu uguuch. setgeliin guneesee guij bn. please
sain uu, maralaa. australia-d suraltsahaar shiidsend chini bayar hurgeye. australia-d ugaasaa 41-hen ih surguulitai, jagsaaltiig ni doorhoos olj bolno.
edgeerees ta ooriin mergejliin angli ner tomiyolloor ni hailt hiij bolohiin. surgaltiin chanariin huvid yeronhiidoo ijilevter, mash sain, surguuliinh ni zeregleliig bas deerh jagsaaltaas uzej bolno.
yag mongolchuudiin suraltsdag chigleleerh sudalgaa, surguuliin songolt gej yum odoogoor uuseegui, end baigaa hagas myanga ch hurehgui oyutnuud maani hoorhii bor zurheeree l yavtsgaaj baigaa. udahgui zohion baiguulaltand orj tani shig iim heregtseetei humuust tuslah hemjeenii yum hiih chadvartai boloh baih gej naidaj bnaa.
mon iim huseltiin daguuh nariivchilsan hailtand tuslah education agentuud australia-d olon baidag. mgl dahi zuuchlagchidaar yavj uzsen u?
http://www.dksydney.com.au
obed.roberto@uniqueducation.com.au
obed.roberto@unique-edu.com.au
moroodol99@yahoo.com
mon2aus@bigpond.net.au
tsegmid@hotmail.com
http://www.newvoice.mn
…
geed songoltuud tanii gart bn!
Ih taalagdlaa anh ydaa l ene site-d orj bn l daa. Scholarship tei zasgiin gazriin zuvshuureltei syrgyylid hamragdah bolom yamar bdagiig medeh gej haij bgaad endees harin iluu medeelel olchih shig bolloo shuu! Gegeen gargasan sanaanyyd ih shineleg bodooshtai zuiluud ih bn. thanks alot
uuchlaarai ene niitleluudiig unshaad baihad oorsdiigii het od bolgoj doviilgoh huv hunii aranshin ilt medregdaj bna.Ingeed tuuhee bichekh yum bol bi ch bichne shde bi mongoldoo zovshoorol ogdog tomoohon toriin alband tushmel hiij blaa tsalin maan denduu baga hiij bgaa n ajil n boon heel hehuuli sonirholtoi n nadad ter ih mungu irehgui deed darga dargii dargad l ochno bi eniig chin hiihgui gevl ajlaas halna gj surduulne ingej bi neleed heden jil ajilsaar suuldee ooroosoo aij ehelsen baigali orchind denduu hortoi zovshoorol ogsoor bi aisan ichsen ajlaasaa garsan 10 jild uzsen angli helee saijruulsan sorosiin nomiin sand tsarai aldan 2jil suusan shalgalt ogood tentssenguiee uchirn ieltsiin shalgaltiig mongolchuud zasaj ehelsen bolhoor ter.Ingeed bj baital azaar melbournii ih surguulitai shuud ooroo holboo togtooj 25.ooo$ tolood tednii mastert suraltsaj boloh saihan medeeg sonsood hichneen ih bayrlasan ch nuguu mungu bdguiee.Ingeed oort bsan zarj boloh bugdiig zaraad surguulid yvsan.End irsen hogjilte hotod irsen.Ehleed saihan sanagdsan daraa n hunii hogjloos bolgoomjilj ehelsen.Erhem ahan duus minee ta bugd gadagsha ingetlee yaran sandchin yagaad yvah geed bgaagaa dahin neg bodood uzeech.onoodriin talhiig bish 20 jiliin daraah talhaa dahin sain bodood uzeerei. Bi udahgui phd gee duusaad mongoldoo ochno dahin nutgaasaa garch hunii nutagt amidrahgui gj oortoo amlasan bi mongoldoo hairtai. Ta buhen gadaadad amidarch baigaagaaraa tegtlee baharhah heregguiee.
ARDCHILAL, hunii erh, medeelliin tehnologiin hugjliin achaar Ta ch, bi ch unuudur ingeed durtai hussen zuilee bicheed terniig ni hussen hun ni unshij baina.
Tiimees Tanii bodoliig bas hundetgene. medeej sanal niilehgui zuil bas baina.
hundetgesen,
S.Mandakhbat
IELTS-iin shalgaltiig MGL-d mongol hunzasdag bolood udaj bna shde.Aussietiin tetgelgeer irj bgaa yamnii tom tushmeduudiin angli hel n yun ielts buu hel tofeliin 500 ch avch chadhaargui tiim muu bj IELTS ogood tentssen geed ichehgui yrij baigaamda. Ted nuguu l hahuulia ogood esvel dargiin ah duu amrag sadan bolood end irsen todorhoi haragdaj bnlee.Mongol hun Ieltsiig zasdag bolsond uneheer haramsaj bn.Jaahan buduuleg bichsend uuchlaarai, uneniig heleh geed l iim bolloo.uuchlaarai.
za medq l yum bn. duulaagui l duulian baina doo. manai duu nar bor zurheeree l guriitsgeegeed IELTS-n 5.0, 6.5, 7.0-oo avtsgaagaad l zuv zugeer l baina dag. zarim ni dongoj 16, 17-toi joohon huuhduud yamar zavaaraa yam tamgiin gazriinhantai sulbeldej onoogoo ahiulah ve dee. mongolchuud zasdag bolsontoi yamar ch holbooguigeer ielts-n onoogoo avdag hemjeendee avtsgaaj l baigaa.
yahav india, chinese oyutnuud nutagtaa onoogoo hudaldaj avchihaad irdeg duuldaj l baidag, mongold mer ser yum baidag bolj baigaa yum bailgui. teglee geed ooroo l hicheegeed ter hel meliig ni surchihaach dee, zaaval zasdag humuust ni gomdood suuh zachem shaardlaga bainaa. zarim hunentserwdiig unendee oilgii ch gsn IQ hurq yum oo. sry.
chi australia-d ih zovlontoi amidraad, hetsuu baigaa bolohooroo l buruutan haisan buhimdalaa iim ontslog mayagaar ilerhiilj yavaa baih gej bodjeenoo. hussendee hurdan hureed yund ch gomdollohgui saihan amidraarai za.
yo bi tseneglegdev. ta buhend amjilt husii.bi odoo ch hicheelee hj l bn . bayarlala iim shan turshlagaasaa huvaltssand.
australiin vizend orood garahgui bol har tamga darah uu? daraa ni dahij orj boloh uu
https://gegeen.wordpress.com/qa -r or
Өгөөжтэй зурвасууд бичэцгээсэн байна аа. Австралид мастертаа суралцахыг зорьж амьдарч байгаа над шиг залууст үнэхээр мэдээллийн сайхан эх үүсвэрийг бүрдүүлж өгчээ. Нийтлэгчид хүн бүрт нь амжилтыг хүсье. Та нар улсынхаа дэвшилд үнэтэй хувь нэмэрийг оруулж байгаам байна.
Монгол Улсын Төлөө Суралцая. хаха
hi iim sonirxoltoi yum bichsend bayarlalaa ix uxaaral xairlalaa bi english-ee nileen xayad bsan yum odoo bol sn sharguu charmaixaar shiidlee neg gunigtai zuil ni bol mongol etseg exchuud ur xuuxdee ter bolgon demjixgui bgad setgel dunduur bx yum xel surax ter tusmaa sn xelnii tuv-d yavaxad ni ch tuslaxgui yamar ch demjlege bxgui ni xaramsaltai tedniig uursduu l chadax yostoi gd xayadag ni xaramsltai gexdee bi zaaval chadax bolno oo uuriinxuu xucheer aguu negen boloxdoo l bolox bolno bi etseg ex tuslaagui ee gd shaltaga erexiig xusexgui bn l daa gexdee l bi namaig buur bagas mini xeregtei surguulid oruulsan bol yamar ix tsag xemnex bsiimbdee gj xaramsa bn getel ogt tegeegui buguud yamarch duguilan damjaand yavaxd xetsuu blaa gexdee bi xezee ch xezee ch xezee ch buuj uguxgui ee amlaya zaaval amjiltand xurne dee uuriinxuu umnuu tavisan zorilgo temuuleldee zaaval xurex bolno uragshaa mongoliin zaluuchuud bid chadna aa odoo yaxav buurai yaduu oron gj xeluulj l baig gexdee bid tsagtaa delxiig ezelj yavsan aguu ard tumen tul bid zugeer neg amidarch bgad uxex uchirguimaa bid chadna aaaaaaaaaaaaaaaa
mash goe niitlel bnaa nadad mash ih taalagdlaa bayarlalaa
Hahahah, tsagaan mahny hereg yavjeene. Mandakhbatyn – Time and Youth OZ gesen bichlegiin hesgees shuud tuusan bn shd. L.Odgerel joohon evgui baidald orj medeh l yum. Хэвлэлийн эрх чөлөөт Хуулан бичлэг & Цагаан махны хэрэг deerh shig jon jon hiideg ulsuudaas tuuchihsan bol za teed bur oyunii omchiin gazraar orood garah hereg boloh n dee.